Τετάρτη 10 Μαρτίου 2010

Αρχαια Ελληνικα ημερολογια

Το έτος
    Το πολιτικό έτος , το οποίο οι αρχαίοι Έλληνες ονόμαζαν επίσης έτος , διέφερε από τον ενιαυτό , δηλαδή το φυσικό έτος .Το έτος που καθορίζονταν από το χρόνο της θητείας κάποιου ανώτατου άρχοντα της πολιτείας ή μέλους του ιερατείου , ο οποίος μάλιστα του έδινε και το όνομά του , χονδρικά αντιστοιχούσε στο σεληνιακό έτος ή σε περίοδο έξι μηνών . Έτσι στην αρχαία Αθήνα το έτος άρχιζε κατά την 1η του μήνα Εκατομβαιώνος , περίπου στα μέσα του καλοκαιριού , όταν αναλάμβανε υπηρεσία ο νέος επώνυμος άρχοντας , ενώ το έτος χαρακτηρίζονταν από το όνομα του άρχοντα : λόγου χάρη « το έτος που ήταν άρχοντας ο Καλλιμήδης » ,δηλαδή 360 – 359 π.Χ . Δεν γινόταν , πάντως , εορτασμός κατά την πρώτη ημέρα του χρόνου .
    Επειδή , όμως , το « έτος » του επώνυμου άρχοντα ήταν ακαθόριστης και απρόβλεπτης κατά κάποιον τρόπο διάρκειας , η διοίκηση της πόλης της Αθήνας , προκειμένου να προσδιορίζει τις ημερομηνίες των δημόσιων συναθροίσεων κ.λ.π , χρησιμοποιούσε για το σκοπό αυτό το χρόνο θητείας κάθε πρυτανείας της Βουλής ,    (δηλαδή της ανάληψης της προεδρίας από ορισμένη φυλή ) , ο οποίος ήταν καθορισμένος στη διάρκεια του έτους . Ο κοινός πολίτης χρησιμοποιούσε, εκτός από τους πολιτικούς μήνες ,και « εποχικό » τρόπο υπολογισμού του χρόνου , ο οποίος βασίζονταν στην απευθείας παρατήρηση των φάσεων της Σελήνης καθώς και της ανατολής και της δύσης καθορισμένων αστέρων . Για τον σκοπό αυτό χρησιμοποιείται το παράπηγμα – μια διάταξη με κινητά ξύλινα μέρη – με τη βοήθεια του οποίου προσδιορίζονταν κατά προσέγγιση η αντιστοιχία ανάμεσα στην ανατολή του αστέρα Αρκτούρου και στην πολιτική ημερομηνία .
    Μετά την κατάκτηση της Περσικής Αυτοκρατορίας από τον Μέγα Αλέξανδρο, διαδόθηκε σε μεγάλο βαθμό το η χρησιμοποίηση του Μακεδονικού Ημερολογίου από του Έλληνες της Ανατολής , παρ’ όλο που στην Αίγυπτο ειδικά υποκαταστάθηκε από το Αιγυπτιακό προς το τέλος του 3ου αιώνα π.Χ . Οι Σελευκίδες προσάρμοσαν από την αρχή στο Μακεδονικό Ημερολόγιο το 19ετή κύκλο των Βαβυλωνίων . Εξάλλου , οι Ελληνικές πόλεις παρέμειναν προσκολλημένες στον αυθαίρετο τρόπο υπολογισμού του χρόνου ακόμη και μετά την εισαγωγή του Ιουλιανού Ημερολογίου την περίοδο της ακμής της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας .Έτσι , μέχρι περίπου το 200 μ.Χ χρησιμοποιούσαν την οκταετηρίδα , η οποία , όπως προαναφέρθηκε , προέβλεπε την παρεμβολή τριών μηνών κάθε οκτώ έτη να προσαρμόζεται χονδρικά το ημερολόγιο προς το ηλιακό έτος .

Μήνες , ημέρες , εποχές
Οι Αθηναϊκοί μήνες ήταν : ο Εκατομβαιών ( που άρχιζε κατά τα μέσα του καλοκαιριού ), ο Μεταγειτνιών , ο Βοηδρομιών , ο Πυανεψιών , ο Μαιμακτηρίων , ο Ποσειδεών , ο Γαμηλιών , ο Ανθεστηριών , ο Ελαφοβολιών , ο Μουνιχιών , ο Θαργηλιών και ο Σκιροφοριών .Η θέση παρεμβολής του επιπλέον μήνα δεν ήταν ακριβώς καθορισμένη . Κάθε μήνας αποτελείτο κατά βάση από 30 ημέρες ` όμως περίπου κάθε έξι μήνες παραλειπόταν η προτελευταία ( δηλαδή η 29η ) ημέρα . Οι μέρες αριθμούνταν ξεχωριστά  για κάθε ένα από τα τρία δεκαήμερα του μήνα . Έτσι λόγου χάρη , η 16η του Εκατομβαιώνος χαρακτηρίζονταν ως η έκτη μέρα μετά την 10η του Εκατομβαιώνος . Οι Μακεδονικοί μήνες ήταν : ο Δίος ( που έπεφτε κατά το φθινόπωρο ) , ο Απελλαίος , ο Αυδυναίος , ο Περίτιος , ο Δύστρος , ο Ξανθικός , ο Αρτεμίσιος , ο Δαίσιος , ο Πάνεμος , ο Λώος , ο Γορπιαίος και ο Υπερβερεταίος . Στο ημερολόγιο των Σελευκιδών ο Δίος ταυτίζονταν με τον Βαβυλωνιακό μήνα Τασρίτου , ο Απελλαίος με τον Αραχσάμνα κ.ο.κ .
    Σύμφωνα με τα Βαβυλωνιακά πρότυπα η διάρκεια της μέρας και της νύχτας υποδιαιρούνταν η κάθε μια σε τέσσερις περιόδους και σε 12 ώρες . Έτσι η διάρκεια της ώρας κυμαινόταν περίπου μεταξύ 45 και 75 λεπτών , ανάλογα με την εποχή . Ο χρόνος υπολογιζόταν χονδρικά με διατάξεις , όπως ήταν οι κλεψύδρες , οι γνώμονες και – μετά το 300 περίπου π.Χ – τα ηλιακά ρολόγια . Η διαίρεση  του έτους αρχικά γινόταν – όπως στη Βαβυλωνία – σε δύο εποχές , το καλοκαίρι και το χειμώνα , όμως , ήδη από το 650 π.Χ , έχει επιβεβαιωθεί η καθιέρωση του έτους των τεσσάρων εποχών .   

  © Blogger template 'Portrait' by Ourblogtemplates.com 2008

Back to TOP